Anhedoni bilinen diğer bir adıyla “hiçbir şeyden zevk almama hali” özellikle pandemi dönemiyle birlikte daha sık görülmeye başladı
Artan sosyal platform kullanımı, hareketsiz ve sınırlandırılmış yaşam koşulları zevk alamama halini arttırdı.
Pandemi fiziksel sağlık kadar ruhsal sağlık poblemlerina da davetiye çıkarmaya devam etmekte. Yeni normal adı altında sosyal yaşamımıza devam etsek de, eski günlere dönüş halen gerçekleşmiş değil.
Çevresek etkenlerin de etkisiyle hayatınızda hiçbir şeyden zevk alamadığınız bir döneme girdiyseniz, endişelenmeyin yalnız değilsiniz.
Spor yapmak, dışarı çıkmak, dostlarınızla buluşmak yahut hobilerinizden sıkılmak…
Hiçbir şeyin iyi gelmediği bu kısım döngünün tıpta da yeri var: Anhedoni…
Anhedoni nedir, nasıl anlaşılır ve nasıl kurtulunur? Gelin birlikte gözlemleyelim…
ANHEDONİ NEDİR
Kelimenin kökeni Yunancadan gelmektedir. Aν- (an-; yok) + ηδονη (hedone; zevk) olarak çevrilebilmektedir. Terim, 1896’da Fransız psikolog Théodule-Armand Ribot aracılığıyla zevki deneyimleme becerisinin azalması olarak ortaya atılmıştır.
Daha önceleri keyif alınan aktivitelere karşı ilginin kaybı ve alakalı nesnelerle karşılaşıldığında eskiden alınan keyfin oluşmamasıdır.
Zevk yitimi, keyif almama manasına gelen bu durum kendi başına bir sendrom veya hastalık değildir.
Psikoloji ve psikiyatride çok fazla kullanılan bu terim diğer hastalıkların bununla birlikte açığa çıkan bir semptomdur. Sıklıkla karşılaşılan hastalıklar; depresyon, madde bağımlılığı, şizofreni, anksiyete, anoreksiya nevrozadır.
BELİRTİLERİ
Kişide anhedoni belirtisinin var olduğunu söylemek için en az iki hafta gibi bir süre geçmesi gerekir.
- Üzüntü hali: Genel isteksizlik halinde kişi bir süre sonra yapamadığı aktivitelerden dolayı kendini üzgün hisseder.
- Günlük aktivitelerde azalma: Kişi bundan öncekilerde zevkle yaptığı aktivitelerden artık zevk alamayınca günlük yaptığı aktivitelerde de azalma meydana gelir.
- Aşırı uyku yahut uykusuzluk hali: Depresyonun belirtilerden birisi olan anhedoni ile birlikte genelde uykusuzluk yahut bir kaçış mekanizması olan aşırı uyku hali görülebilir.
- Kilo artışı yahut zayıflama: Kişi zevk almadığı eylemelerin yerine aşırı yeme davranışını koyabilir. Aşırı yemek yeme neticesinde bir süre kilo artışı ve obezite gibi belirtilerinde eşlik etmesi olabilecekdür.
- Düşünme ve hareketlerde yavaşlama: Beynin düşünme ve hareket yetisi için birtakım hormonlara ihtiyaç mevcuttur.
- Çeşitli paranoyalara kapılmak
- Neşeli duygulara sahip olamamak
- Beslenme alışkanlıklarının değişmesi
- Yapılan sosyal aktivitelerden hiç zevk alamamak
- Cinsel isteksizlik yaşamak
ANHEDONİ TEDAVİSİ
Anhedoni belirtisinin ve stresin kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bazı medikal tedavi metotları, psikoterapiler, bilişsel davranışsal terapiler gibi tedavi metotları bulunmaktadır.
TAVSİYELER
Kendinize neyin iyi geldiğinden ziyade nelerin kötü geldiğini iyi kavrayın.
Sevdiklerinizden uzaklaşmayın.
Profesyonel destek almaktan çekinmeyin.
Özgüvenli hissettiğiniz aktivitelere yönelin.
Uyku düzeninizi bozmayın.
Müzik aleti ve bir sporla vakit geçirin.
Kişisel gelişim kitapları okuyun.
Bunun bir zaman olduğunu unutmayın.
